ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΛΙΒΟΣ (MOLLA FENARI ISA CAMII).

Ισως η πιο παρεξηγημένη Βυζαντινη Μονη της Κων/πολης. Μονή που εγω δεν ειδα να αναφέρεται σε κανεναν τουριστικο οδηγο. Μονή που την γνωρίζουν και την επισκέπτονται ελαχιστοι Ελληνες, οι ξενοι επισκεπτες ειναι περισσοτεροι οπως διαπιστωσα στην τελευταια επισκεψη μου τον Μαρτιο 2023. Πριν πολλα χρονια ειχα ξαναεπισκεφθει την Μονη αλλα αυτη την φορα καταφερα να μπω και μεσα. Η Μονη ειναι σε αριστη κατασταση και αυτο που μου εκανε μεγαλη εντυπωση ειναι οτι εσωτερικα ειναι καταπληκτικη. Μετα την Αγια Σοφια για μενα ειναι ο καλυτερος διατηρημενος Βυζαντινος ναος.

Αποτελειται απο δυο Βυζαντινους ναους, εκ των οποιων ο ενας χτιστηκε το 908 ως μερος τού Ναου τού Λιβός (ο βόρειος ναος) και ο αλλος μεταξυ 1286 και 1304, ο Ναος Αγιου Ιωαννη Προδρομου (νοτιος ναος). Μετα την αλωση της Πολης, γυρω στο 1500 ο νοτιος ναος εγινε ενα μικρο τζαμί (mescit). Το κτιριο καηκε το 1633 και ανακαινίστηκε το 1636, τοτε αναβαθμίστηκε σε τεμενος και ο βορειος ναος μετατραπηκε σε καταλυμα δερβισηδων (τεκές). Μετα απο μια αλλη φωτια το 1782 το συγκρότημα ανακαινιστηκε παλι το 1847.

Το 908 ο πατρίκιος Κωννσταντινος Λυψ εγκαινιασε μια Μονή καλογριων παρουσια τού αυτοκρατορα Λέοντα ΣΤ' Σοφό. Η Μονη ηταν αφιερωμενη στη Παναγια Πανάχραντο και ηταν χτισμενη στην τοποθεσια ''Μεσδοσαγγάρης'' στην κοιλαδα του ποταμου Λύκου. Η Μονή του Λιβός ηταν μια απο τις μεγαλύτερες της Πόλης και ηταν γνωστη ως ''Βόρειος ναος''. Ο ναος που σωζεται σημερα εχει την αρχικη δομή που εγκαινιασε ο Κων/νος Λυψ.

Μετα την Δ' Σταυροφορια, η αυτοκρατειρα Θεοδωρα Δούκαινα Βατάτζαινα, χηρα τού αυτοκρατορα Μιχαηλ Η' Παλαιολογο εχτισε αλλον εναν ναο ο οποιος ηταν αφιερωμενος στον Ιωαννη Βαπτιστη τού Λιβός, νοτια τής πρωτης Μονης. Ο ναος αυτος ειναι γνωστος ως ''Νοτιος ναός''. Εδω εχουν ταφει η αυτοκρατειρα Θεοδωρα, ο γιος της Κων/νος, η αυτοκρατειρα Ειρηνη Μονφεράτου, ο αυτοκρατορας Ανδρόνικος Β', η Αννα της Ρωσιας, πρωτη γυναικα τού αυτοκρατορα Ιωαννη Η' Παλαιολογο.

Το 1497 αμεσως μετα την αλωση και επι της βασιλειας του σουλτανου Beyazit B', ο ''Νοτιος ναος'' μετατραπηκε σε ενα μικρο τζαμι (mescit) απο τον Οθωμανο αξιωματουχο  Fenarizade Yusuf, ανιψιο τού Molla Fenari. Ενας ιεροκηρυκας τού medrese (ιερατική σχολη) του τζαμιου ονομαζοταν Isa (Ιησους στα Αραβικα), το ονομα αυτο προστέθηκε στην ονομασια του τεμενους. Το κτιριο καηκε το 1633 και ανακαινίστηκε το 1636, οταν αναβαθμίστηκε σε τεμενος και ο ''Βορειος ναος'' μετατραπηκε σε καταλυμα (τεκες) Δερβισηδων.

Το κτιριο καηκε αλλη μια φορα το 1918 και τοτε εγκαταλείφθηκε.  Στις ανασκαφες που εγιναν το 1929 βρεθηκαν 22 σαρκοφαγοι. Το συγκροτημα αποκατασταθηκε διεξοδικα μεταξυ του 1950 και 1960 απο το Βυζαντινο Ινστιτούτο Αμερικης και απο τοτε λειτουργει ξανα ως τζαμι.

Οταν επισκεφθηκα το μερος εφτασα στις 11 π.μ. και ηταν κλειστο. Ρωτησα τον φυλακα και που μου ειπε οτι ανοιγει στις 11.30. Δεν καταλαβα γιατι ανοιγει στις 11.30 αν και λειτουργει ως τζαμι.

Πως θα πατε.

Ο ενας τροπος ειναι να πατε με το τραμ. Θα το παρετε απο οποιοδηποτε σημειο της παλιας πολης με κατευθυνση προς Βagcilar και θα κατεβειτε στην σταση Haseki. Πισω απο την σταση ξεκινα η οδος Softa Sinan, θα περπατησετε ολο τον δρομο και θα φτασετε στην καθετη λεωφορο λεωφορο Adnan Menderes. Περνατε στο απεναντι πεζοδρομιο και πορεια αριστερη. Σε κοντινη αποσταση θα δειτε μπροστα σας την Μονή. Επιστρεφετε στην σταση του τραμ απο τον ιδιο δρομο. Τωρα θα παρετε το τραμ με κατευθυνση προς Kabatas και θα κατεβειτε σε οποια σταση σας βολευει.

Ο αλλος τροπος ειναι να πατε με τα ποδια. Μεχρι να φτασετε θα δειτε αρκετα μνημεια που αξιζει ο κοπος. Θα αρχισετε την βολτα σας απο την πλατεια που βρισκεται μπροστα απο το μεγαλο Beyazit camii (διπλα απο την την Κλειστη αγορα). Αν σταθειτε στη μεση της πλατειας κοιταζοντας το Πανεπιστημιο πορεια λοξα αριστερα και θα βγειτε στην οδο Vezneciler. Πορεια αριστερη στο δεξιο πεζοδρομιο, σε κοντινη αποσταση θα φτασετε σε μια μικρη πλατεια με το σημα του metro. Πισω απο την πλατεια θα δειτε την ομορφη Βυζαντινη μονη της Θεοτόκου Κυριώτισσας. Συνεχιζετε ευθεια και πολυ κοντα απο την πλατεια θα δειτε το εντυπωσιακο Sehzade camii. Mπροστα ακριβως απο το τζαμι θα δειτε το Υδραγωγειο του Valens. Αφου περαστε τον μεγαλο κομβο συνεχιζετε ευθεια παντα στο δεξιο πεζοδρομιο. Σε περιπου 300 μ. θα δειτε δεξια σας επανω στον δρομο το μεγαλο τειχος που περικλειει το μεγαλοπρεπες  Fatih camii (το τεμενος του Μωαμεθ τού Πορθητη). Το τειχος που υπαρχει κατα μηκος της λεωφορου εχει 3 πυλες εισοδου για τον αυλογυρο του τζαμιου. Μολις φτασετε στην 1η πυλη,  ακριβως στην απεναντι πλευρα της λεωφορου αρχιζει η κατηφορικη οδος Halicilar. Θα την κατεβειτε μεχρι το τελος της οπου συναντα την καθετο λεωφορο Adnan Maderes. Aριστερα στη γωνια θα δειτε την Μονη. Για την επιστροφη παρετε το τραμ οπως περιεγραψα παρα πάνω.

(Χαρτης 1)

Χαρτης 1.