ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΤΟΥ ΟΥΑΛΕΝΤΟΣ (VALENS).

Το Υδραγωγείο του Ουάλεντος (Flavius Iulius Valens, Eλληνικα Ουάλης) ειναι αρχαιολογικο μνημειο της Κων/πολης. Η κατασκευη του ξεκινησε επι Μεγα Κων/νου και περατωθηκε επι Ουάλη. Ηταν μερος μεγαλης υδραγωγικης εγκαταστασης για την τροφοδοσια της Παλιας πολης με νερο. Ειχε μηκος περισσοτερο του 1 χλμ. απο το οποιο σημερα σωζονται 921 μ. Ανακαινιστηκε το 766 επι Κων/νου Ε'. Εχει υψος 18.5-26.5 μ. 

Το Υδραγωγειο ειναι κτισμενο αναμεσα στον 3ο και 4ο λοφο της Πολης. Το νερο ερχοταν απο της περιοχες της Θρακης για να καλυπτει της αναγκες της Κων/πολης με το συνολικο μηκος ολου τού συστηματος να φτανει τα 250 χλμ. εργο φανταστικο για εκεινη την εποχη και φυσικα το μεγαλυτερο. Το νερο που εφθανε στην Πολη αποθηκευοταν σε πανω απο 100 υπογειες δεξαμενες και σε 3 ανοιχτες με συνολικη χωριτηκοτητα 1.000.000 κυβικων μετρων. Συμφωνα με φημες ολη η κατασκευη κτιστηκε με τις πετρες που παρθηκαν απο τα τειχη της Χαλκηδονας.

To Yδραγωγειο κατερευσε κατα την διαρκεια της εξεγερσης του Προκοπιου και ξανακτιστηκε απο τον κυβερνητη Κλεαρχο το 373. Τεθηκε σε λειτουργια σε μια τελετη στο Φορουμ του Θεοδοσιου και αφιερωθηκε στις μυθικες Νυμφες. Με την φοβερη ξηρασια του 382 ο Θεοδοσιος εκτισε ενα νεο υδραγωγειο με το νερο να ερχεται απο το Δασος του Βελιγραδιου. Την εποχη εκεινη το νερο απο το Υδραγωγειο του Valens πηγαινε στα Λουτρα του Ζευξίππου και στο Αυτοκρατορικο παλατι.

Το υδραγωγειο πιθανοτατα ξανακαταστραφηκε και αποκατασταθηκε απο τον Ιουστινιανο Α' και ο οποιος συνδεσε το υδραγωγειο με τις υπογειες δεξαμενες ''Basilica Cisterna'' και ''Δεξαμενη του Φιλοξένου'' (Τουρκικα Binbirdirek Sarnici). Tελικα το υδραγωγειο επισκευαστηκε απο τον Ιουστινο Β' το 576. Κατα την πολιορκια της Κων/πολης το 626 απο τους Σασσανίδες Περσες ενα μερος του υδραγωγειου εξω απο τα τειχη κατερρευσε και επισκευαστηκε εκ νεου αργοτερα απο τον Κωνσταντινο 5ο. Εργα συντηρησης εκαναν και οι αυτοκρατορες Βασιλειος Α', Βασιλειος Β' και Ανδρονικος Ι. Κατα την δυναστεια των Παλαιολογων το υδραγωγειο εχασε την προηγουμενη αιγλη του λογω μειωσης του πληθυσμου κατα πολυ, αλλα εξακολουθουσε να λειτουργει.

Mετα την κατακτηση της Κων/πολης ο Μωαμεθ ο Κατακτητης αποκατεστησε ολο το δικτυο του υδραγωγειου, δημιουργησε μια νεα γραμμη και τροφοδοτησε το Topkapi Saray. Τα τμηματα του υδραγωγειου που υπεστησαν ζημιες στον μεγαλο σεισμο του 1509 επιδιορθωθηκαν αμεσως εκτος απο ενα τμημα στο Sehzade camii, αυτο το γεγονος οδηγησε στους ισχυρισμους οτι αυτο εγινε για να εχει καλυτερη θεα το τζαμι. 

Στα μεσα του 16ου αιωνα ο Σουλεϊμαν ο Μεγαλοπρεπης αποκατεστησε τις καμαρες 47-51 στο Sehzade camii και συνδεσε το υδραγωγειο με τα νερα του Δασους Βελιγραδιου. Την ιδια περιοδο ο αρχιτεκτονας Mimar Sinan λογω της αυξημενης ροης νερου τροφοδοτησε με ποσιμο νερο τις ακτες του Κερατιου, επισης εκτισε στην ιδια περιοχη πολλες κρηνες. Τα νερα που ερχοντουσαν απο ΒΑ και ΒΔ ενωνονταν εξω απο την Πυλη Ανδριανουπολεως. Στο ανατολικο ακρο του υδραγωγειου υπηρχε εγκατασταση διανομης του νερου που τροφοδοτουσε την Αγια Σοφια και την γυρω περιοχη. Στη δεκαετια του 1950 η ημερησια ροη ηταν 6.1οο κυβικα μετρα.

Οι καμαρες 1-40 και 46-51 ολοκληρωθηκαν απο τον αυτοκρατορα Ουάλη, οι καμαρες 41-45 κτιστηκαν απο τον Σουλτανο Mουσταφα ΙΙ και οι καμαρες 52-56 απο τον Σουλτανο Σουλεϊμαν τον Μεγαλοπρεπη.

Πως θα πατε.

Αν θα πατε στο Tζαμι του Μωαμεθ Πορθητη ή στο Sehzade camii ή κανετε την Δευτερη βολτα στην Πολη ή πατε στην Μονη Παντοκρατορα θα περασετε απο το Υδραγωγειο του Valens. Αν θελετε ομως να κανετε μια βολτα ως εκει ειναι πολυ κοντα απο την Κλειστη αγορα. Θα ξεκινησετε απο την πλατεια Beyazit, περνατε την Μονη της Θεοτοκου (στα δεξια σας), το Sehzade camii και αμεσως μετα θα δειτε το Υδραγωγειο (Χαρτης 1).

Χαρτης 1.