ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΟΥΧΛΙΩΤΙΣΣΑ

Στα υψώματα του Φαναρίου ανάμεσα στις δυο ''κολόνες'' τής ελληνορθοδόξου παιδείας τής Πολίτικης Ρωμιοσύνης, δηλαδη τής Μεγάλης τού Γένους Σχολή και του Ιωακείμειου Παρθεναγωγείου, υπαρχει ενας απότομος ανήφορος που οδηγει στην Παναγία Μουχλιώτισσα στη βόρεια πλευρα του 5ου λόφου. Οι Τουρκοι αυτον τον δρόμο τον ονόμασαν Sancaktar Yokusu δηλαδή ''ανήφορος τού σημαιοφόρου''. Η ονομασία αυτη καθιερώθηκε κατα την άλωση τής Πόλης, οταν σε αυτο το μέρος σκοτώθηκαν πολλοι οθωμανοι και αναμεσά τους ενας σημαιοφόρος τους.

Η μικρη δε εκκλησια τής Παναγιας Μουχλιώτισσας στην οποια βρήκαν καταφύγιο οι αμυνώμενοι Ρωμιοί υπερασπιστές τής Πόλης, πηρε την ονομασια Kanli kilise δηλ. ''ματωμένη εκκλησια'' λογω των σφοδρών και αιματηρών μαχών που γίνανε στην περιοχη κατα την άλωση. Το 1242 στην περιοχη αυτη του Φαναρίου εγκαταστάθηκαν σε σημαντικο αριθμό κάτοικοι οι οποίοι προέρχονταν απο το Μούχλι της Τεγέας. Σε αυτούς οφείλεται η ονομασία της εκκλησιας.

Ο λόγος για τον οποίο η εκκλησια ονομαζεται  και ''Παναγία των Μαγουλίων ή των Μογγολίων'' σχετίζεται με την αρχοντισα Μαρία Παλαιολογίνα, νόθο παιδι τού αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου. Το 1265 και σε ηλικια 15 ετών παντρεύουν την Μαρια με τον Χάνη τής Μογγολίας, ο οποιος ηταν ηγεμόνας τών Μαγουλίων Απαγάν στην Κασπία θάλασσα. Εξορισμένη λοιπον στις στέπες της Μογγολιας όπου εζησε 15 χρονια, ουδέποτε ξεχασε την αγαπημένη πατριδα. . Η Μαρια παντα παρέμεινε Βυζαντινή αρχόντισα και εξελλήνισε ακομα και τον τίτλο ''Χάνισα'' που ειχε λάβει μετα τον γαμο της, σε ''Μαρία τών Μογγολίων''. Οταν επέστρεψε μετά τον θάνατο τού συζύγου της στην Πόλη, τής δώσανε το προσωνύμιο ''Παναγία Δέσποινα τών Μογγολίων'' ή ''Κυρά τών Μουγουλίων''.

Επιστρέφει λοιπον στην Κων/πολη και αγοραζει το 1285 ολη την περιοχη γυρω απο την Μονή έναντι 4.000 χρυσών νομισμάτων. Ανοικοδομεί τον ναό και τα γυρω κτίσματα και περνά στην ιστορια ως ιδρύτρια τής Μονης, στην οποια αργότερα εγινε καλογριά.

Μετα την άλωση η Μονη και τα κτίσματα χαρίστηκαν απο τον Μωάμεθ τον Πορθητή στον έλληνα αρχιτέκτονα Χριστόδουλο Κάλφα ως αμοιβή για την ανέγερση του τεμένους Fatih. Χάρη σε αυτο το χρυσόβουλο η εκκλησια δεν εγινε ποτέ τζαμί. Απο τις 123 εκκλησιες που ειχε η Πόλη πριν την άλωση και πού ηταν αφιερωμένες στην Θεοτόκο, μόνο η Παναγία Μουχλιώτισσα παρέμεινε και μετα την άλωση, αλλα και μεχρι σημερα, στα χερια τών ορθόδοξων Ρωμιών ενω όλες οι αλλες κατεδαφίστηκαν ή έγιναν τζαμιά.

Το 1748 η Μονή υπέστει μεγαλες καταστροφές λόγω πυρκαγιάς, ενώ το 1955 στα λεγόμενα ''Σεπτεμβριανά'' η Μονη λεηλατήθηκε και καταστράφηκε εσωτερικα απο τον εικονογραφικό του διάκοσμο. Η φορητή ψηφιδωτή εικονα τής Παναγίας υπέστει ανεπανόρθωτη ζημιά.

Ο κεντρικός θόλος στηριζόταν σε 4 ημιθόλια, σημερα σώζονται τα 3. Στον τοίχο απεναντι απο την εισοδο σώζεται σε σχετικώς καλη κατάσταση μια παλιά απεικόνιση τής ''Δευτέρας Παρουσίας''. Σημερα σώζεται μονο το ''Καθολικό'' τής παλιάς Μονης, ενα αγίασμα και το παλιό περιτείχιο. 

Λειτουργει ως ενοριακός ναός αλλα δεν υπάρχουν ενορίτες.

Το 1996 ο ναος ανακαινίστηκε απο το Πατριαρχείο Κων/πολεως.

Πως θα πατε.

Μπορειτε να σχεδιάσετε την επίσκεψη στη Μονη με ταυτόχρονη επισκεψη στο Πατριαρχείο και στη Μεγάλη του Γένους Σχολή.

1. Αν επισκεφθειτε την Πολη ανοιξη ή καλοκαιρι μια βολτα διπλα στον Κερατειο  μεχρι το Φαναρι ειναι οτι καλυτερο.

2. Μπορειτε να πατε με το αστικο λεωφορείο.

Θα παρετε το λεωφορειο απο τον τερματικο σταθμο στο Eminonu και βρισκεται αριστερα απο την Γεφυρα του Γαλατα. Τα λεωφορεια που κανουν σταση στο Φαναρι ειναι: Νο 99, 99Α, 48Ε, 399C, 399B, 44B, 36CE, 33ES,99Y.

Θα κατεβειτε στη σταση Fener.

(Χαρτης 1)

3. Μπορειτε να πατε με το τραμ που αναχωρεί προς το παρον απο το Cibali (κοίταξε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ) και θα κατεβειτε στη σταση Fener.

(Xαρτης 1)

Χαρτης 1.

Μολις βγειτε απο το τραμ πορεια αριστερη μεχρι το υψος τού στενου που οδηγει στο Πατριαρχειο. Μολις μπειτε στο στενο ο δρομος αριστερα οδηγει στο Πατριαρχειο, εσεις θα παρετε τον δεξιο δρομο την οδο Yildirim θα προχωρήσετε λιγακι και στριβετε αριστερα. Στον πρωτο δρομο οδος Vodina στριβετε δεξια. Προχωρατε ευθεια και στο τριτο αριστερο δρομο Sancaktar Yokusu στριβετε. Στο τελος αυτου του δρομου θα βρειτε την Μεγάλη του Γενους Σχολη. Μόλις λοιπον μπειτε σε αυτον τον δρομο και προχωρήσετε λιγακι στα δεξια σας θα δειτε ενα στενακι με σκαλοπάτια και στη γωνια ενα

εξωτερικα ιδιόμορφο cafe. Ακολουθήστε αυτο το στενακι. Σχεδον ολη η διαδρομη ειναι σκαλακια που θα σας οδηγησουν σε ενα αριστερο δρομακι. Μολις φτασετε στη διασταυρωση και κοιταξετε αριστερα σας θα δειτε την Μονη.(Χαρτης 1)

Στην επιστροφή σας θα παρετε το τραμ με κατευθυνση προς Cibali και θα κατεβειτε στο τερμα ή θα παρετε το αστικο με κατευθυνση προς Eminonu και θα κατεβειτε στο τερμα.

ΜΗ ΞΕΧΝΑΤΕ ΤΗΝ ISTANBULKART ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ.