ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ.

Τρεις ηταν οι κυριες οδικες αρτηριες που εκτεινονταν σε ολο το μηκος της Κων/πολης.

1. Η Μέση οδος.

2. Η δεύτερη ξεκινουσε απο την ΝΑ ακρη του περιβόλου του Μεγαλου Παλατιου και πάνω απο την Μονη Σεργιου-Βάκχου, προχωρώντας κατα μηκος της ακτης του Μαρμαρα μεχρι τη νότια ακρη των Θεοδοσιανων Τειχων.

3. Η τριτη ξεκινουσε απο τη Ν ακρη τής περιοχης του Μεγαλου Παλατιου και συγκεκριμενα διπλα απο το Παλατι του Βουκολέοντα. Περναγε απο το Τζυχανιστήριο (γηπεδο οπου διεξαγονταν αγωνες με αλογα, κατι σαν το σημερινο πόλο), συνεχιζε και εφτανε κοντα στη Μαγγάνα (οπλοστάσιο). Σε εκεινο το σημειο εστριβε δυτικα και αφου περνουσε τα δυο λιμανια κατα μηκος του Κερατιου εφτανε μεχρι το βορειο ακρο του Θεοδοσιανου τείχους.

Η Μεση οδός ηταν η κύρια οδική αρτηρια της Κων/πολης. O κύριος κορμός τής οδού σημερα περιλαμβάνει τους δρομους Ordu-Yeniceriler-Divanyolu (απο τον μεγαλο κόμβο τού Aksaray μεχρι την Αγια Σοφια). Στη διαρκεια της βασιλειας τού Κων/νου Α' ηταν γνωστη και ως Ρηγία, ωστόσο το ονομα αυτο γρηγορα εξαφανίστηκε. Η οδος ονομαστηκε Μέση ειτε απο το επίθετο μέσος (διεσχιζε την πολη κατα μήκος στο μέσον της), είτε γιατι ηταν περιτριγυρισμένη και στις δυο πλευρες της απο δυόροφα περιστύλια και στη μεση υπηρχε η οδος.

Χαρτης 1.

Η Μεση οδος χρησιμοποιούνταν και για τις πομπές τόσο κατα τη Βυζαντινη, όσο και κατα την Οθωμανικη περιοδο. Αφετηρία ηταν η Πύλη Χαρισίου (Edirnekapi),διεσχιζε τις κορυφογραμμες των λόφων 5,4,3,2 και κατέληγε στην Αγια Σοφια και στο Μεγαλο Παλάτιο. Η οδος συνεχιζε στριβοντας ΒΔ και κατέληγε στην Πύλη της Αγ.Βαρβάρας (Topkapi) των θαλασσιων τειχών. Οι Βασιλικες πομπες απο το Μεγαλο Παλατιο προς τους Αγιους Αποστολους ακολουθουσαν την οδο τής Μεσης, περνωντας απο τον Φόρο του Κων/νου, ακολουθουσε στην κορυφη του 3ου λοφου ο Φορος του Ταύρου ή Φορος του Θεοδοσίου, και στη συνεχεια ακολουθωντας την κορυφογραμμη που ενωνει τον 3ο και 4ο λοφο μεσα απο τον Φόρο του Αμαστριανού κατέληγαν στους Αγιους Αποστολους.

Σημερα η πορεια της Μεσης οδου μετα τον Φορο του Θεοδοσιου ειναι η οδος  Kimyager Dervis-Vezneciler-Sehzadebasi-Macar Kardesler-Fevzi Pasa, δεξια πριν την Σχολή Καλων Τεχνων κατεβαίνοντας προς Aksaray. Ο δρομος αυτος καταληγει στο Edirnekapi αφου περασει διπλα απο την Μονη Θεοτοκου Κυριώτισσας, το Υδραγωγειο του Valens, το Fatih camii (πρωην Αγιοι Αποστολοι), την Δεξαμενη του Αετίου.

Μετα τον Φόρο του Αμαστριανού ενα παρακλαδι τής Μεσης οδου κατευθυνόταν ΝΔ περνoντας απο τον Φόρο του Βοός (ο σημερινος μεγαλος οδικος κόμβος του Aksaray), συνέχιζε αριστερα στον σημερινο δρομο Cerrah Pasa οπου βρισκοταν ο Φόρος του Αρκάδιου και κατέληγε στην Πυλη του Ξυλόκερκου (Belgradkapi) (Χαρτης 1)

Χαρτης 2.

Σε ολο το πλατος τής χερσονησου υπηρχαν και πολλοι καθετοι δρομοι με κατευθυνση απο Β προς Ν. Ο σημαντικοτερος απο αυτους ξεκινουσε απο την ακτη του Μαρμαρα, απο το λιμανι που λεγοταν Κοντοσκάλιον, γνωστο σημερα ως Kumkapi. Απο εκει ο δρομος διέσχιζε τη χερσονησο με βόρεια κατεύθυνση μεχρι τον Κερατιο. Σημερα αυτος ο δρομος που ξεκινα πλεον απο τον καθετο δρομο Kadirga Limani  και φτανει μεχρι τον καθετο δρομο Yeniceriler, ειναι η οδος GedikPasa. 

Στη διασταυρωση με την Μέση Οδο ορθωνόταν ενα ''τετράπυλο''. Το τμημα τού δρομου απο την ''Μεση Οδο'' εως την Πύλη Αγ.Ιωαννη στα Θαλασσια τείχη τού Κερατιου, ειχε και στις δυο πλευρές του στοές σε ολο το μηκος του και γι'αυτο ονομαστηκε ''Μακρά Έμβολος'' (Χαρτης 2).

Ο δρομος αυτος ακολουθούσε την σημερινη οδο Uzuncarsi που αποτελεί ενας απο τους εμπορικότερους δρομους αναμεσα στο Kapali carsi και στον Κερατιο.

Αξιζει να περπατησετε την Uzuncarsi, η αισθηση τού παλιού ειναι χαρακτηριστική και έντονη, αλλα και η σημερινη ατμόσφαιρα τού δρόμου ειναι πολυ ευχάριστη.

Χαρτης 3.

Μετα την πτωση της Πόλης το 1453 κατασκευαστηκε το Kapali carsi (Κλειστη αγορα) και ενα τμήμα τής αγορας κατέστρεψε την αρχή τού δρομου. Θα μπειτε λοιπον στο Kapali carsi απο την Πύλη Carsi, απεναντι απο την σταση του τραμ. Μολις περασετε την πυλη θα ακολουθήσετε τον διαδρομο που ειναι ακριβως απεναντι απο την πυλη και θα τον περπατησετε ολον. Μολις βγειτε απο την αγορα θα συνεχισετε ολο ευθεια, ειστε πλεον στην Uzun carsi. O δρομος θα τελειώσει μπροστα στην πλαϊνή πύλη του Rustem Pasa camii (Χαρτης 3).