ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΤΕΙΧΗ

Τα θαλάσσια τείχη προστατευαν την Κων/πολη απο την πλευρα του Κερατιου κολπου και της θαλασσας του Μαρμαρα.

Αρχιτεκτονικά, ηταν παρομοια με τα Θεοδοσιανά, αλλα με απλουστερη κατασκευη. Υπηρχαν και δω πυργοι κατα μηκος ολου του τειχους, αλλα οχι σε καθορισμενα σημεια οπως στα χερσαια. Οι πυλες του ηταν μικροτερες και λειτουργουσαν ως εμπορικες (κυριως οι πυλες του Κεράτιου).

Τα τειχη χωριζονταν στα βορεινά τειχη του Κερατιου και στα νότια τειχη της Προποντιδας (θαλασσα του Μαρμαρα).

Τα τειχη του Κερατιου δεν ηταν τοσο ισχυρα οσο τα τειχη της Προποντιδας γιατι τον Κερατειο τον προστατευε και η αλυσιδα που υπηρχε στην εισοδο του κολπου. Αυτήν την αλυσίδα "παρέκαμψε" ο Μωάμεθ ο Πορθητής περνώντας μέσω της ξηράς (το σημερινό Μπέγιογλου ή Πέραν) τα πλοία του μέσα σ΄ένα βράδυ στον Κεράτιο κι αυτό αποτέλεσε την τελική πράξη της πολιορκίας της Πόλης!

Ηταν χτισμενα σε αποσταση 40μ. απο την ακτη διοτι ολη η διακινηση των εμπορευματων απο και προς την Πολη γινοταν εδω και επρεπε να υπαρχει χωρος. Το τειχος ειχε μηκος 5.600μ., παχος 3-4μ., 10μ.υψος, 110 πυργους (οχι σε ορισμενα σημεια οπως υπηρχαν στα χερσαια) και 17 πυλες.

Οι πυλες ηταν οι εξης αρχιζοντας απο την διασταυρωση των χερσαιων με τα τειχη του Κερατιου. 

1. Πυλη της Κοιλιωμενης Πορτας (σημερα Ayvansaraykapi)
2. Πυλη Αγιας Αναστασιας.
3. Πυλη του Κυνηγου.
4. Πυλη Βασιλικη (σημερα Balatkapi)
5. Πυλη Φαναριου.
6. Πυλη Πετριου.
7. Πυλη Δεξιοκρατους.
8. Πυλη Αγιας Θεοδοσιας. (σημερα Ayakapi)
9. Πυλη εις Πηγας. (σημερα Cibalikapi)
10. Πυλη της Πλατειας.
11. Πυλη Δρουγγαρειων.
12. Πυλη Αγιου Ιωαννη.
13. Πυλη Περαματος.
14. Πυλη Αγιου Μαρκου.
15. Πυλη Ικανατισσας.
16. Πυλη Νεωριου.
17. Πυλη Βωνου.
18. Πυλη Ευγενιου ή Μαρμαροπορτα  (ηταν καλυμενη απο μαρμαρο). Διπλα υπηρχε και ο Πυργος του Ευγενιου, οπου ηταν δεμενη η μια ακρη της αλυσιδας που εκλεινε τον Κερατιο κολπο. Η αλλη ακρη ηταν δεμενη στον Γαλατα.

Tα τειχη της Προποντιδας ηταν χτισμενα σχεδον στην ακτογραμμη και μαζι με τα ισχυρα ρευματα της θαλασσας συνεβαλαν στην αποτροπη καθε σκεψης αποβασης απο οποιονδηποτε εχθρο. Επισης, μπροστα απο τα λιμανια υπηρχαν κυματοθραυστες σχηματιζομενοι απο τεραστιους ογκολιθους. Ειχαν μηκος 8.500μ. με υψος 15μ., 188 πυργους και 11 πυλες.

Οι πυλες ηταν οι εξης, αρχιζοντας απο το ακρωτηριο Αγ.Δημητριου και τον Μαρμαρινο Πυργο:

1. Πυλη Αγιου Ιωαννη Στουδιτη
2. Πυλη Ψωμαθειων.
3. Πυλη Αγιου Αιμιλιανου.
4. Πυλη Βλαγκας.
5. Πυλη Κοντοσκαλιου. ( σημερα Kumkapi)
6. Πυλη Σιδηρου.
7. Πυλη Ταυρου και Λεοντος (Βουκολεοντος).
8. Πυλη Αγιου Λαζαρου.
9. Πυλη Οδηγητριας.
10. Πυλη Προβεστιανου.
11. Πυλη Αγιας Βαρβαρας  (Topkapi στα Τουρκικα). Απο την πυλη αυτη πηρε το ονομα του και το παλατι που ειναι χτισμενο στον λοφο, ακριβως απο πανω της.

Σχεδον ολο το τειχος της Προποντιδας εχει καταστραφει οταν κατασκευαστηκε η σιδηροδρομικη γραμμη και η λεωφορος Κενεντι.

Το μοναδικο τμημα των τειχων της Προποντιδας που σώζεται σε καλη σχετικα κατασταση ειναι κατω απο το Topkapi
Επισης, πολλα ήταν τα σπιτια που χτιστηκαν επανω στα τειχη, τόσο στην νότια όσο και στην βόρεια πλευρά της Πόλης.
Eχω κανει την διαδρομη απο το Eminonu μεχρι εκει που τα βορεινά θαλασσια τειχη συναντουν τα χερσαια και αντιστρόφως, αρκετες φορες και μπορω να σας πω οτι η καταστροφη των τειχων ειναι σχεδον ολοκληρωτικη.

Ενα δειγμα των τειχων υπαρχει στην αρχη, εκει που διασταυρωνονται τα τειχη και μετα μεχρι την Γεφυρα του Γαλατα μερικα ερειπια και καποιες πυλες.
Εγω εχω φωτογραφησει δυο, την Ayakapi και την Cibalikapi. Η αληθεια παντως ειναι οτι δεν εψαξα για περισσοτερες.
Τωρα στα τειχη της Προποντιδας δεν γνωριζω την ολικη κατασταση των τειχων, γιατι δεν εχω περπατησει κατα μηκος ολου του τειχους.
Εκανα μονο μια διαδρομη . Βγηκα απο το Kumkapi και περπατησα μεχρι τον σιδ.σταθμο Sirkeci.
H κατασταση στο μερος που περπατησα ειναι η ιδια ή και χειροτερη. Εδω μεγαλη καταστροφη εκανε η κατασκευη της σιδηρ.γραμμης που ειναι διπλα στα τειχη και η διανοιξη της λεωφορου Κενεντι.

Οι Τούρκοι ανατιναζαν ακομη και με δυναμιτη τα τειχη για να στρωσουν τον δρομο. Οι υπευθυνοι του εργου ειχαν την εντυπωση  οτι συνεχιζαν το εργο του Πορθητη και αποτελειωναν οτι εμεινε ορθιο!

Σιγουρα δεν υπηρξε καμια μεριμνα για την διατηρηση και ανακατασκευη των θαλασσιων τειχων, οπως υπηρξε για τα Θεοδοσιανα. H ιστορια θυσιαστηκε στον εκσυγχρονισμο.

Τμηματα του τειχους σε καλη κατασταση ή τμηματα ανακαινισμενα υπαρχουν, όπως είπα, κατω απο το παλατι Topkapi και τοπαρκο Gulhane Στην διαδρομη που εκανα δεν ειδα καμια πυλη.
Και στα τειχη του Κερατιου αλλά και στα τειχη της Προποντιδας, η διαδρομη ειναι πολυ ευχαριστη. Βαδιζεις παντα διπλα στην θαλασσα, αλλα οι εικονες ειναι τελειως διαφορετικες.

Στον Κερατιο απολαμβανεις την ησυχια του κολπου βαδιζοντας μεσα απο παρκα ενώ στην Προποντιδα περπατας στο τεραστιο πεζοδρομιο και σε τρελαινει η φοβερη κινηση της λεωφορου και εαν ειναι καλοκαιρι η ελλειψη καποιου δεντρου.
Εαν κανεις την διαδρομη των τειχων της Προποντιδας καλοκαιρι θα αποζημιωθεις με αυτο που θα δεις. 

Και να  τί εννοω:
Για την φτωχολογιά της Πολης, αυτη η ''ακτη'' ειναι οι διακοπες του καλοκαιριου και φυσικα τα μπανια τους.

Διπλα στο πεζοδρομιο υπαρχουν τεραστιοι ογκολιθοι, μαλλον για τα κυματα του χειμωνα και πανω σε οποιον βράχο ειναι σχετικα λειος, οι ''παραθεριστες'' βαζουν τις πετσετες τους, τα καρεκλακια τους, τις ομπρελες τους, τις ψησταριες τους.
Αλλοι οι πιο ''προχωρημενοι'' εχουν περιφραξει εναν χωρο με τσιμεντολιθους, εχουν βαλει μεσα και μερικα γλαστρακια με λουλουδια, τις καρεκλες τους, την μουσικη τους και καθημερινα ερχονται στον δικο τους χωρο.
Καθησα σε μια πετρα και παρακολουθησα την διαδικασια του μπανιου. Τετοιο θεαμα δε εχω ξαναδει.

Ο λουομενος βουταγε απο τους ογκολιθους π.χ στο σημειο Α και εφτανε στο σημειο Β σε χρονο dt. Δεν φανταζομουν οτι υπαρχει τοσο δυνατο ρευμα. Φοβερη η ταχυτητα του!
Δεν κολυμπουσαν, τους οδηγουσε το ρευμα και βεβαια η προσπαθεια τους να βγουν εξω ηταν τεραστια. Βλεποντας αυτο το θεαμα μου λυθηκε και η απορια γιατι κολυμπουσε μόλις ενας ενώ άλλοι... πενηντα κανανε ηλιοθεραπεια.

Και οι δυο διαδρομες αξιζουν.

Φορεστε αθλητικα παπουτσια και ξεκινηστε. Φαγητο, νερο, καφε θα τα βρείτε σε πολλα σημεια καθ'οδον.